1830 - ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΝΑΟΥ ΣΤΟ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟ

Το 1830, ένα από τα μεγαλύτερα καφαλοχώρια της Βουφράδας ήταν το Βλαχόπουλο, στους πρόποδες του Μαγκλαβά, με 59 οικογένειες. 

Στο χωριό αυτό, που τόσα προσέφερε στην Επανάσταση του 1821, ζούσε ο Θόδωρος Γιάνναρης, ο οποίος ήταν από τους πιο δραστήριους δημογέροντες των χωριών μας. 

Οι προσπάθειές του για ανέγερση εκκλησίας απέδωσαν και με εντολή του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια δόθηκαν διακόσιοι φοίνικες για το έργο αυτό.

Στην συνέχεια παραθέτουμε δύο έγγραφα της εποχής εκείνης που αφορούν στην ανέγερση του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου, τα οποία έφερε στο φως της δημοσιότητας ο Μεσσήνιος ιστοριοδίφης και συγγραφέας Μίμης Φερέτος (1).

1. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Γραμματεία Θρησκείας, Φάκ. 34, Σχολικά. Επίσης και τα δύο έγγραφα που αφορούν στην ανέγερση του ιερού ναού στο Βλαχόπουλο είναι δημοσιευμένα στα "Μεσσηνιακά 1969-70", του Μίμη Φερέτου, των εκδόσεων "Αριστομένης", τόμος Β'. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΒΟΥΦΡΑΔΑ ΚΑΙ Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΟ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟ

 Τον 4ον αιώνα κάνει δειλά την εμφάνισή του στη Μεσσηνία ο Χριστιανισμός (1). 

Οι κάτοικοι της Βουφράδας όμως θα γίνουν πολύ αργότερα χριστιανοί (2) και θα ενταχθούν στην επισκοπή Μεθώνης (3). 

 Εκτός από την επισκοπή Μεθώνης, στη Μεσσηνία υπήρχαν οι επισκοπές της Νέας Μεσσήνης, της Σαρτσοκορώνης και της Χριστιανουπόλεως. Η επισκοπή της Μεθώνης εξαρτιόταν, όπως και αυτές των Πατρών, Κορώνης και Κορίνθου από τον πάπα της Ρώμης (4). 

 Τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν με τις εικονομαχίες και φυσικά με τη σύγκρουση του τουρμάχη Αγαλλιανού, που ανακήρυξε αυτοκράτορα τον Κοσμά, με το Λέοντα θα αλλάξουν τα εκκλησιαστικά δεδομένα της Μεσσηνίας και φυσικά της Βουφράδας και η περιοχή μετά το 732 μ.Χ θα εξαρτάται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης(5).

Η πρώτη εκκλησία που κατασκευάστηκε στην περιοχή της Βουφράδας είναι ο Άγιος Γεώργιος στο χωριό Βλαχόπουλο. Βρίσκεται ανάμεσα στα τελευταία σπίτια του χωριού, πάνω στον οδικό άξονα που συνδέει το Βλαχόπουλο με τη Μεταμόρφωση. Ο περίβολος του ναού χρησιμοποιείται σήμερα ως κοιμητήριο. Η εκκλησία αυτή κατασκευάστηκε τη Μεσοβυζαντινή περίοδο.

Το σχήμα της εκκλησίας είναι μακρόστενο με εξωτερικές διαστάσεις 11 μ. επί 10,20 μ. χωρίς να υπολογίζουμε τις εξοχές του ιερού.

Το εσωτερικό της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στο Βλαχόπουλο. Φαίνονται οι καμάρες που χωρίζουν το ναό σε τρεις μακρόστενες αίθουσες χαρακτηριστικό του βασιλικού ρυθμού. (Σχ. Στ. Καλυβιώτης).

Τα τελευταία πενήντα χρόνια έγιναν πολλές παρεμβάσεις στην ιστορική αυτή εκκλησία, με αποτέλεσμα να μεταβάλλουν σε σημαντικό βαθμό τα στοιχεία εκείνα που της έδιναν την ιστορική αξία. 

Οι μεγάλες δε προσχώσεις που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια στο δυτικό μέρος του ναού οδήγησαν σε αχρηστία τη δυτική είσοδο. Ακόμη, οι ξύλινες πόρτες που διέθετε παλαιότερα ο ναός έχουν σήμερα αντικατασταθεί με ακαλαίσθητες σιδερένιες.

Στο νότιο τμήμα και στο πίσω μέρος της εκκλησίας υπάρχει ένα καμπαναριό στηριγμένο στη στέγη της.

Η μεσαία από τις τρεις σχισμές της ανατολικής πλευράς που φωτίζουν το ιερό του ναού του Αγίου Γεωργίου στο Βλαχόπουλο.

Ανατολικά και προκειμένου να φωτίζεται το ιερό υπάρχουν τρεις μικρές σε πλάτος σχισμές, μια σε κάθε κόγχη. 

Στην κόγχη που βρίσκεται μπροστά στην Αγία Τράπεζα υπάρχει ένας κίονας που χωρίζει τη σχισμή με δύο μέρη.

Στο εσωτερικό της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν τρεις μακρόστενες αίθουσες, χαρακτηριστικό του Βασιλικού Ρυθμού. Η κεντρική αίθουσα είναι και η μεγαλύτερη. Οι αίθουσες αυτές χωρίζονται μεταξύ τους με τρεις καμάρες αριστερά της κεντρική και τρεις δεξιά της κεντρικής. Το δάπεδο της εκκλησίας είναι στρωμένο με πήλινα πλακίδια.

Ειδική ερευνητική εργασία για τις εκκλησίες της Βουφράδας και γενικότερα της Πυλίας έχει πραγματοποιήσει με επιτυχία ο Abel Blouet, ο οποίος μας πληροφορεί ότι οι εκκλησίες της περιόδου αυτής στην Πυλία είναι ένας συγκερασμός βυζαντινών και βενετικών επιδράσεων, τόσο στο ρυθμό όσο και στην αγιογράφηση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΣ: Ιστορία Ρωμαϊκή και Βυζαντινή 146 Π.Χ. -1453 μ.Χ., Αθήνα 1977, σελίδα 150. 57. Την εποχή του Παυσανία, το 146 μ.Χ., δεν έχουμε καμιά εκκλησία στη Μεσσηνία. Τον 4^ο  αιώνα γίνεται η εμφάνιση των πρώτων χριστιανών και εξαφανίζεται η ειδωλολατρεία το 100 αιώνα, οπότε γίνονται χριστιανοί και οι τελευταίοι Μανιάτες.
2. Σύμφωνα με το Δ. Δουκάκη "Η σύστασις της επισκοπής Μεθώνης ανάγεται εις την Δ' μ.Χ. εκατονταετηρίδα, διότι κατά την εν Σαρδική τοπικήν σύνοδον την εν έτει 347 γενομένην, βλέπομεν παρακαθήμενον Επίσκοπον Τυχικόν καλούμενον. Η Μεθώνη ανέκαθεν υπήγετο υπό την Μητρόπολιν Πατρών, ως εξάγεται εξ επιστολής του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Νικολάου Β' (1084-1111) προς τον αυτοκράτορα Αλέξιον Α', ότι ο Νικηφόρος Α' εν έτει 805 ανύψωσε την τότε επισκοπήν Πατρών, και υπήγαγεν εις ταύτην τας τρεις επισκοπάς Μεθώνης, Κορώνης και Λακεδαιμονίας. Κατά δε το έτος 1284 επί Ανδρονίκου του Παλαιολόγου υπήχθη υπό την Μητρόπολιν Μονεμβασίας, και διέμεινε μέχρι της Ελληνικής ανεξαρτησίας, οπότε υπήχθη εις την αρχιεπισκοπήν Μεσσηνίας".
3. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μεσσηνία. επίτομη προϊστορία και ιστορία του σημερινού Μεσσηνιακού χώρου, Καλαμάτα, 1987, σελίδα 49.
4. Η επισκοπή της Μεθώνης συστάθηκε τον 40 αιώνα. Το 347 που έγινε η σύνοδος στη Σαρδική συμμετείχε και ο επίσκοπος Μεθώνης Τυχικός. Στην επισκοπή της Μεθώνης πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους οι παρακάτω επίσκοποι: 1) Τυχικός, 374 μ.Χ. (επί πατριαρχίας Μακεδονίου Α'), 2) Αθανάσιος (γεννήθηκε το 869 και έγινε επίσκοπος επί πατριαρχίας Ιγνατίου), 3) Γρηγόριος, 879 (επί πατριαρχίας Φωτίου), 4) Νικόλαος, 1143 (επί πατριαρχίας Μιχαήλ Β'), 5) Αθανάσιος (1222- 1240),6) Νικόλαος Μαλοτέρας, 1311 (επί πατριαρχίας Νήφωνος, 7) Αντώνιος, 1360 (επί πατριαρχίας Καλλίστου Α'), 8) Γεώργιος (επί πατριαρχίας Καλλίστου Α'), 9) Μιχαήλ, 1364 (επί πατριαρχίας Φιλοθέου), 10) Καλόγνητος, 1380 (επί πα- τριαρχίας Νείλου), 11) Νήφων, 1397 (επί πατριαρχίας Αντωνίου), 12) Ιωάννης Ασάνης, 1507 (επί πατριαρχίας Ματθαίου), 13) Ιωσήφ, (επί πατριαρχίας Διονυσίου Μάμου), 14) Άνθιμος, 1450 (επίπατριαρχίας Γρηγορίου), 15) Θεοφάνης (μέσα του χvιι αιώνος), 16) Παρθένιος Ψωμάς (επί πατριαρχίας Ιωάσαφ Β'), 17) Δημήτριος Πανάρετος Μαλωταράς, 18) Άνθιμος Καράκαλος (γεννήθηκε στη Δημητσάνα το 1700), 19) Γρηγόριος, (επί πατριαρχίας Γρηγορίου Ε'), 20) Νεόφυτος (από το Ζυγοβίστι), 21) Μελέτιος Αγγελόπουλος (από το Ζυγοβίστι). ΠΗΓΗ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΟΥΚΑΚΗΣ. "Μεσσηνιακά και ιδία περί Φαρών και Καλαμάτας", παράρτημα, σελίδες 269,270,271,272,273, και 274.

Τάσος Αποστολόπουλος